(1383 chữ, 4 phút, 36 giây đọc)
Khi bạn đọc dòng chữ này, Trái Đất vẫn quay và cuốn theo hàng tỷ người đang vật lộn với cuộc sống. Có người ngày đêm lao động để bước đến đỉnh cao sự nghiệp nhưng cũng còn nhiều người đang mông lung không tìm được định hướng hay một lối đi cho mình. Chọn ngành, chọn trường, chọn nghề… tất cả đều quá khó và khiến ta mệt mỏi. Thực ra thì sự mông lung đó không hoàn toàn là lỗi của bạn.
Tại sao chúng ta lại mơ hồ với chính tương lai của mình?
Lần cuối cùng người lớn xung quanh hỏi bạn thật sự thích gì là khi nào? Từ bậc tiểu học, đã có không ít bạn nhỏ được giáo dục theo kiểu thụ động. Ta đọc vanh vách những thứ ta không hiểu, rồi viết nhoay nhoáy những điều ta chẳng tin. Suốt cả năm học quay cuồng với bài vở và thi cử, hè đến lại tập trung cày chứng chỉ các loại… Guồng quay học tập không dừng lại và chẳng mấy khi chúng ta được chậm rãi nhìn vào chính bản thân.
– “Mình có thích làm việc này không?”
– “Điều này có ý nghĩa gì vậy nhỉ?”
– “Tại sao lại phải học nhiều đến thế?”
– “Ê sao làm cái này lại vui vậy?”
Những câu hỏi tưởng chừng ngớ ngẩn, nếu thốt ra rất có thể sẽ bị gạt phắt đi. Vậy mà mấy lời bâng quơ ấy lại giúp nhiều người tìm thấy hướng đi trong học tập và sự nghiệp. Bởi lẽ, định hướng bản thân bạn phải bắt đầu từ chính… bản thân. Chúng ta mông lung vì thiếu những lần trăn trở cùng hàng loạt câu hỏi.
Làm sao để tìm được một định hướng phù hợp?
Để tự mình tìm ra con đường thiên lý, bạn cần trải nghiệm nhiều hơn. Đương nhiên, người lớn hãy để trẻ em được trải nghiệm.
Bắt đầu bằng trải nghiệm trực tiếp, như là làm thêm, thực tập, tham gia hoạt động nghệ thuật, văn hoá, tôn giáo, du lịch, kết bạn 4 phương. Chán học kiến thức trên trường thì về nhà lên mạng tìm học những thứ mới mẻ như lập trình, nhiếp ảnh, hội hoạ. Hãy thử làm một việc miễn phí, thử cho đi để biết ý nghĩa hay không?
Tiếp theo đó là trải nghiệm gián tiếp – đọc, xem, nghe, nhìn để khám phá thế giới. Bớt hóng chuyện không liên quan đến mình thôi, dành thời gian để đào sâu sở thích và thế mạnh. Đọc một cuốn sách bất kỳ, thể loại nào cũng được, không bổ dọc thì bổ ngang. Xem một bộ phim về nghề pháp y, nghề phiên dịch, bác sĩ… để biết sơ sơ về công việc đó. Nghe một tập podcast để hiểu hơn về hành trình sự nghiệp của 1 ca sĩ, diễn viên, nhà biên kịch. Từ những câu chuyện vụn vặt đó mà con đường dần xuất hiện!
Ngoài một số phụ huynh để trẻ tự do hoàn toàn thì hầu hết người lớn đều muốn định hướng và giúp đỡ con trẻ bằng kiến thức, kinh nghiệm và tình yêu thương. Vậy thì câu nói này là dành cho thầy cô và bố mẹ:
Trẻ em không phải chiếc bình để chúng ta đổ đầy mà là dòng suối để chúng ta khơi nguồn chảy.
Nếu năm xưa bố mẹ của Rosé (BLACKPINK) định hướng con gái làm luật sư hay nhà thiết kế cho đúng với truyền thống gia đình, tối hôm trước VBlinks đã không có cơ hội thưởng thức “On the ground” cực cháy. Nếu thầy cô cứ nghe tới ca sĩ hay idol rồi tặc lưỡi bĩu môi, nền công nghiệp văn hoá tỷ đô của Hàn Quốc đã chẳng tồn tại.
Dừng lại một phút thôi để hỏi xem “con/em có thích không” rồi giáo dục thụ động sẽ dần chuyển thành chủ động, dần ít người cảm thấy mông lung với tương lai của mình.
Chừng nào Trái Đất còn quay thì thế giới này còn biến đổi chóng mặt, giáo dục và thị trường việc làm sẽ không đứng yên dù chỉ một ngày! Vậy thì hãy để cho trẻ được trải nghiệm tối đa và có cơ hội theo đuổi điều mình hứng thú. Các em cần có hiểu biết về chính bản thân, cần học cách kiên trì với mục tiêu và thích nghi theo từng hoàn cảnh. Cuối cùng, mình xin phép được gửi lời nhắn gửi tới những người đang (có con em) mông lung trong học tập và công việc:
Xin hỏi đường ở đâu xa, đường ngay dưới chân ta
Lời nhắn gửi : Cảm ơn bạn đã đọc bài. Nếu thấy đồng tình với nội dung, bạn có thể chia sẻ đến nhiều người hơn nữa. Trong trường hợp cần trao đổi và chỉnh sửa, bạn hãy bình luận vài dòng vào khoảng trống dưới đây. Luôn mong chờ phản hồi từ bạn!
Bạn có thể dành thêm 3 giây để chia sẻ bài viết này lên Facebook.